De nieuwe regering had nog onafgemaakt huiswerk van de vorige regering liggen: wat gaan we in ’s hemelsnaam doen met de afwikkeling van de Box 3-ellende? Na rijp beraad (neem ik aan, tenminste) heeft de regering de uitspraken van de Hoge Raad goed gelezen en bedacht wat ze ermee gaat doen. Nou ja, nog niet helemaal, er is op sommige punten nog ‘nadere uitwerking’ nodig.

De nieuwe StasFin heeft het allemaal opgeschreven in een brief aan de 2e Kamer (pdf).
Lang verhaal kort. Voor sommige zaken (met name ontvangen spaarrente) is het wel duidelijk, alles blijft bij wat de regering al bedacht had. Op bijna alle andere punten gaat de overheid de bal bij de belastingplichtigen over de schutting gooien: als iemand vindt dat de belastingheffing die uit de 2 nu bestaande systemen (het oude en het ‘rechtsherstel’) komt te hoog is omdat er wordt geheven over niet gerealiseerd rendement, dan is het aanleveren van bewijs daarvoor aan de geachte belastingplichtige. Om dat die geachte belastingplichtige makkelijker te maken is er een formulier in voorbereiding (owjee, een formulier) dat ergens in Q4 2024 het licht gaat zien.
Ergens in oktober begint de belastingcomputer ook brieven uit te spugen naar alle belastingplichtigen die zijn benadeeld door het oude systeem en waarvoor het rechtsherstel gunstiger is.
Die mensen kunnen dan daarna dus vervolgens met dat formulier …..
Of u – vriendelijk, doch dringend verzoek van de Belastingdienst – tot die tijd even wilt afwachten. Dank u.
Er wordt natuurlijk ook al nagedacht over wat dit de regering allemaal gaat kosten. Ga er maar eens voor zitten….

De (oude) regering heeft haar plannen, ideeën en wetten nog niet openbaar gemaakt en naar de Raad van State gestuurd voor advies of deskundigen en belangengroepen storten zich in de discussie over de maatregelen van de overheid tegen schijnzelfstandigheid. Uitzendkoepel NBBU stoort zich aan het beeld dat de regering schetst over zelfstandigen. Citaat: “de meesten zijn uit vrije wil zelfstandig en kunnen het in moeilijke tijden zeker een halfjaar financieel uithouden. Dat ze vaak gedwongen zijn om als zzp’er te werken en er financieel slecht voorstaan, is volgens NBBU-directeur Marco Bastian beeldvorming, gebaseerd op aannames”.
Kortom: voor welk probleem is deze wet eigenlijk een oplossing?

In een ander artikel loopt de NBBU met ook andere argumenten helemaal leeg. Inmiddels begint het ook te dagen dat die wet het wel eens niet voor 01 januari 2025 kan gaan redden en daardoor het hele ‘handhavingstraject’ vanaf 01 januari 2025 zijn wettelijke fundament verliest, een fundament dat er dan pas per 01 januari 2026 kan zijn.
Ondertussen: toch wel handig, die kleine zelfstandigen. Toch?

Net als op 01 januari verandert er op 01 juli vaak het nodige in het oerwoud der regels, zo dus ook dit jaar.
Op belastinggebied zijn de veranderingen dit jaar klein, vast in afwachting van wat de nieuwe regering allemaal van plan is te gaan doen. Een aantal andere zaken veranderen wel en hier vind je een opsomming van de belangrijkste veranderingen.

Toch bijzonder, zo ’n ‘demissionaire’ regering. Die mogen (als ik het allemaal goed begrijp) alleen ‘op de winkel passen’, maar in hun laatste dagen regelen ze nog van alles en nog wat en dat ‘van alles’ had best nog wel even kunnen wachten op de nieuwe regering. Maar goed, ik zal het wel niet goed snappen dan.
Afgelopen week stuurde die regering het (wat aangepaste) wetsontwerp Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) voor advies naar de Raad van State.

Een beetje snappen doe ik die haast dan ook wel weer, die wet moet eind 2024 klaar zijn omdat vanaf 2025 de overheid weer wil gaan ‘handhaven’ en dan moeten er natuurlijk wel regels zijn om te handhaven. Een belangrijke(re) rol in de VBAR gaat het uurtarief spelen: een te laag uurtarief kan een rechtsvermoeden van werknemerschap geven, met alle gedoe van dien (het zoemt in mijn vakgebied inmiddels overigens al van mogelijke ‘oplossingen’ voor deze wettelijke beperking, we gaan het allemaal zien).
Een zwaarwegende factor in deze hele operatie is dat de overheid met lede ogen aanziet dat er steeds meer kleine zelfstandigen komen waarvan je je inderdaad soms/nogaleens (*) kunt afvragen hoe zelfstandig die wel zijn.
De discussie daarover barst inmiddels ook al weer een beetje los, zoals hier te lezen (een mooie woordgrap trouwens: vrije vogels versus vogelvrijen).
Anyway: de klok tikt, vanaf 01 januari 2025 wordt het allemaal anders.
Als de nieuwe regering dat ook wil dan. Maar die nieuwe regering heeft (belasting-)geld nodig, veel geld, die zullen zich dit dikke varkentje niet laten ontlopen. En bovendien ….. (tja).

De ‘Toeslagenaffaire’, wie kent ‘m niet. ‘We’ zijn er al jaren mee bezig, maar echt opschieten wilt het blijkbaar nog steeds niet. Los van wat er gebeurd is en hoe dat rechtgezet moet worden zijn er in ieder geval twee zaken die sinds die tijd wel zijn aangepakt. Rechters geloven de Belastingdienst (nu: Dienst Toeslagen) niet meer alleen op hun blauwe ogen en er is een plan om in de fiscale knel geraakte burgers professioneel bij te staan in hun strijd tegen de instanties.

Alleen: hoe moet die professionele ondersteuning dan geregeld (en vooral ook betaald) worden? Daarover woedt in Den Haag blijkbaar een heftige strijd tussen belanghebbenden (belanghebbenden, want het gaat natuurlijk om veel extra banen en veel extra geld). Het hele plan zou na de zomervakantie 2024 moeten gaan werken, maar of dat gaat lukken? Het lijkt er niet op.
Bijzonder is (vind ik) dan wel weer dat er allang allerlei soorten van ‘rechtshulp’ zijn, die noemen wij bijvoorbeeld belastingadviseurs, boekhouders, fiscalisten, fiscaal dienstverleners e.d. Als de eerder genoemde rechters die professionals eerder en zwaarder hadden meegewogen in hun uitspraken durf ik te stellen dat de Toeslagenaffaire heel wat milder had kunnen zijn. Ik herinner me nog levendig de vragen om hulp van vakgenoten op vakfora die probeerden hun cliënten bij te staan, maar wier werk als niet relevant terzijde werd geschoven door rechters en als onvolledig en onbetrouwbaar door de Belastingdienst werd afgedaan.
Om dat alles op te lossen gaan we dus nu weer een nieuw, duur en log apparaat bouwen. Tja.

Nou ja, écht. Dat duurt nog wel even en we krijgen binnenkort ook een nieuwe regering met vast weer eigen wensen en ideeën. Maar het jaren geleden ingezette proces dendert voorlopig gewoon door: de nog even zittende regering heeft het wetsvoorstel voor die verplichte AOV gepubliceerd. En zoals tegenwoordig gebruikelijk: we mogen onze mening geven via een internetconsultatie.

Voor een samenvatting van het plan verwijs ik naar de eerder gegeven link. Het is weer een bijzonder plan al met al en zoals vaker: one-size-fits all, alleen de zelfstandigen die via een B.V. ondernemen ontspringen de dans. Er komt wel een opt-outregeling voor de zelfstandigen die al een passende verzekering hebben, of die voor ingangsdatum van de wet afsluiten. Wachttijd (het zogenaamde A-risico): een jaar, dus in het eerste jaar geen uitkering. Die verzekering die ik nu wel eens via reclames zie langskomen voldoet niet aan de regels van deze wet, de premie is te laag.

Voor wie zich verder wil oriënteren op wat komen gaat verwijs ik nogmaals naar een lange draad op Higherlevel over deze kwestie: leerzaam!

Nou ja, the final countdown. Er staat ons nog veel te wachten, maar er is een belangrijke stap gezet: de Hoge Raad heeft zijn (of haar?) ei gelegd over een aantal wezenlijke kwesties. Live op TV te zien zelfs, een unicum. Waar ging het vooral om nu? Dat de belastingheffing op Box 3-bezit die we sinds 2001 kennen onwettig was weten we al sinds eind 2021. Om het door die uitspraak ontstane gat te vullen, totdat de nieuwe wetgeving er is (vanaf 2027 is nu het plan), bedacht de overheid het ‘Rechtsherstel’ met een andere heffingsvorm als tijdelijke oplossing. Dat Rechtsherstel is door de Hoge Raad nu ook (grotendeels, voor iedereen behalve spaarders) in de prullenmand gemikt: een andere vorm van belastingheffing dan die gebaseerd op feitelijk behaald rendement is niet conform de mensenrechten en dus verboden.

En dus? Ja, wat nu? Goede raad is duur. De StasFin gaat nadenken en heeft daar 8 weken voor nodig. Ondertussen verzoekt de Belastingdienst ons allen beleefd, doch dringend, om vooral nog even te wachten met het massaal indienen van bezwaren, verzoeken en wat dies meer zij. Belastingadviseurs zien ondertussen grote omzetkansen en veel overwerk in het verschiet en ook ik ga natuurlijk binnenkort mijn database maar eens doornemen. Je hoort.
De Hoge Raad heeft ook regels opgeschreven hoe dat werkelijk behaalde rendement dan moet worden berekend en vastgesteld, want dat gaat ook geen sinecure worden in nogal wat gevallen. Veel informatie die daarvoor nodig is is in het verleden helemaal niet verzameld, want dat was niet nodig voor de belastingheffing (van toen). Dat wordt dus graven in oude ordners, dan wel digitale documentatiemappen.
Wie wat bewaart, die heeft wat – zo wisten onze voorouders al. Liedje!

Het is – vind ik dan – wel weer bijzonder dat een door de regering gemaakte wet die daarna ook door het parlement is goedgekeurd vervolgens door een rechter onderuit wordt geschoffeld, net zoals bij de CO2/klimaatregels en de stikstofperikelen. Als dat een gewoonte gaat worden gaan we nog rare tijden meemaken.

Er is een plan!
Ik citeer: “Het kabinet constateert dat in te veel gevallen inzet van zelfstandigen zonder personeel (verder zzp’er) niet in lijn is met wet- en regelgeving. Het vermoeden is dat zich relatief veel situaties van schijnzelfstandigheid voordoen. Op een potentieel van om en nabij 1,2 miljoen zzp’ers, 775.000 inhoudingsplichtigen en 9 miljoen werknemers is het aantal (potentiële) arbeidsrelaties, waar het fenomeen van schijnzelfstandigheid zich kan voordoen, enorm en niet sectorspecifiek.”

Een plan dus om echte zelfstandig ondernemende mensen te scheiden van de pseudo zelfstandigen, zelfstandigen die eigenlijk (volgens de wettelijke regelingen en onderliggende politieke gedachten en wensen) werknemers zijn. En die dus ook als zodanig behandeld zouden moeten worden, met arbeidsovereenkomst, loonadministratie, werknemersverzekeringen en (liefst ook) een pensioenregeling. Om hoeveel pseudo zelfstandigen het precies gaat weet niemand, maar dat het er veel zijn weet iedereen.
Vanaf 2024 begint de Belastingdienst volgens dat plan dus met de voorbereidingen en inventarisaties, vanaf 2025 wordt het echt menens. Weer een citaat: “Bij de keuze voor de inzet van onze handhavingsinstrumenten richt de Belastingdienst zich de komende periode (2024-2025) vooral op ‘herstel naar de toekomst’ en het in gang zetten van een beweging naar (meer) compliant gedrag op fiscale wet- en regelgeving. Zo nodig treedt de fiscus corrigerend op.”
Tijd dus om na te gaan denken. Voor de inhurende ondernemers, ook voor de ingehuurde ondernemers.

Het CPB (Centraal Plan Bureau) onderzocht de belastingdruk in NL en kwam met een verrassende (echt?) conclusie: de rijkste Nederlanders betalen minder belasting dan de modale Nederlander. Alsof we dat al niet wisten, toch? Maar goed, het kan geen kwaad om het maar weer eens vast te stellen. Het gaat dan om 1% van alle belastingbetalers, ongeveer 140.000 mensen, meestal ondernemers.

Gewone ‘werkenden’ betalen gemiddeld zo ’n 40% van hun inkomen aan de Belastingdienst, voor de echt hele rijken (0,01%, 1.400 mensen dus) is dat ongeveer 28%. Met als kanttekening van mijn kant dat 28% van 40 miljoen inkomen natuurlijk ook wel wat meer belastinggeld oplevert dan 40% van een modaal inkomen (€ 40.000), dus wat het CPB bedoelt is de relatieve belastingdruk. Voor de allerrijksten (0,001%, 140 mensen dus) is dat relatieve verschil nog wat groter.
Hoe doen ze dat, die rijken? In de eerste plaats natuurlijk door slimme en ‘street/taxwise’ adviseurs in te huren en die zijn natuurlijk niet goedkoop, in de portemonnee is het verschil met modaal NL daardoor wel wat kleiner. Toch? Maar ze doen het vooral door de winsten die ze in hun bedrijven (B.V. ‘s) maken niet (helemaal) uit te keren, dat geld blijft dan in de B.V. en wordt daar (veel) lager belast (met Vennootschapsbelasting, nu 19% tot 25,8%).
Wordt die winst uitgekeerd naar privé komt daar nog eens 24,5% tot 33% dividendbelasting bij (van de winst na aftrek van Vennootschapsbelasting). Het uitkeren van de hele winst naar privé kost dus (maximaal) 50,3% belasting!

Het bijzondere is dan wel weer dat iedere ondernemer weet dat je zelden je hele winst voor privé kunt gebruiken, een deel moet je in je bedrijf vasthouden als buffer voor tegenvallers en/of voor toekomstige investeringen, zo vreemd is dat vasthouden dus allemaal nou ook weer niet. De vraag is welk deel zakelijk gezien in het bedrijf moet blijven en welk deel wordt opgepot om de hogere belastingheffing (voorlopig) te ontlopen. Het antwoord op die vraag heb ik in het CPB-rapport niet kunnen vinden. Dus tja, wat moeten we dan met die cijfers?
En wat doen we met de rijken die uit NL zijn vertrokken, naar Monaco bijvoorbeeld? Tellen die ook mee?
‘Ze’ gaan er wel wat aan doen, ergens, ooit.
Terzijde, maar niet helemaal, het antwoord van StasFin van Rij op kritische vragen over het fiscale handelen van een van de rijkste Nederlanders. Proost! Ik doe er maar een leuk liedje bij.

Citaat uit een van mijn favoriete liedjes: “meet the new boss, same as the old boss” (uit the Who: ‘Won’t get fooled again’). We krijgen dus een nieuwe regering met andere ideeën en dus nieuwe wensen en nieuwe plannen, what are the differences? Nou, dat blijken er nog best veel te zijn als we de opgeschreven toekomstplannen bekijken.

Meer in het algemeen staan hier de financiële en fiscale plannen en hier staat een opsomming van vooral de fiscale plannen. Beter? Slechter? Dat is een politiek oordeel en daarvoor zijn jullie zelf oud en wijs genoeg. Het is wel een verandering vergeleken met de vertrekkende coalitie die voor haar financiële wensen de laatste tijd steeds meer lonkte naar de bankrekeningen van ondernemend Nederland. Wereldschokkende verschillen zie ik nou ook weer niet, maar zoals bij vele zaken geldt: the devil is in the detail en er zijn veel details en dus ook veel devils.
Komen de plannen ook uit of lopen ze (zoals zo vaak) vast in het moeras der realiteit? Wie weet. Gebeuren er dingen die de plannen in de war sturen (zoals de Russische inval in Oekraïne bij de vertrekkende regering)? Wie weet. De richting van de nieuwe club is duidelijk wel een wat andere en verder: ach, als het regent worden we straks ook gewoon nat. Liedje!