AI & de belastingheffing

De vooruitgang houden we niet tegen, toch? En die vooruitgang lijkt voorlopig vooral te bestaan uit AI, kunstmatige intelligentie dus in gewoon NL. Waar je ook rondkijkt: het gaat over AI. Ook bij de Belastingdienst zijn ze er druk mee bezig en dat gaat (citaat) ‘vergaande impacthebben. ‘Geautomatiseerde besluitvorming’, ook een mooie term in het artikel – zoiets als jaren geleden al bekend stond als ‘computer says no‘!?

In het gelinkte artikel wordt beschreven wat de landsadvocaat er allemaal van vindt en die kijkt voornamelijk naar de risicoselectie: welke aangiften – of breder: belastingplichtigen – moeten uit de stapel gehaald worden en beter bekeken? Want het rekensommetje is natuurlijk niet zo moeilijk. De Belastingdienst heeft ongeveer 20.000 medewerkers, waarvan er (schat ik zo maar eens in) een derde bezig is met management, communicatie, HR, automatisering e.d. en nog eens de nodige duizenden die al het betalingsverkeer regelen (uitstelvragen, achterstanden, Corona-uitstel en ander gedoe), houden we dus zo ’n 10.000 ambtenaren over die moeten controleren of ingediende aangiften (kunnen) kloppen en iedereen die aangifte moet doen dat ook doet.

Kijken we alleen al naar de Inkomstenbelasting dan moeten ruim 7 miljoen particulieren en een kleine 2 miljoen ondernemers aangifte doen, zo ’n 9 miljoen aangiften dus. Kijken we ook eens naar de Omzetbelasting (Btw, ook goed), dat zullen er dus ook een (wat kleinere) 2 miljoen zijn, per kwartaal meestal en dus zo ’n 6 miljoen per jaar. Dan hebben we ook nog de Vennootschapsbelasting, schenk- en erfbelasting, accijnzen en ga zo maar door (als je wilt doorgaan, dat kan hier). Heel voorzichtig gokje: per jaar zo ’n 17,5 miljoen aangiften? Te controleren door zo ’n 10.000 belastingambtenaren, dus gemiddeld zo ’n 1.750 per ambtelijke neus per jaar. Dat kan niet zonder hulp: welke aangiften controleer je goed, welke een beetje en welke niet?
Ook de regering is er druk mee bezig.
Bij mij blijft bij dit soort kwesties altijd een oude film door het hoofd spoken, die met HAL 9000 erin.