Ik schreef er hier recent al eerder over: 2023 kan wel eens een heel belangrijk jaar worden voor iedereen die zich ‘zzp’er’ noemt (of zo wordt genoemd) en iedereen die (wel eens) zzp’ers inhuurt. De regering is nu druk bezig de wettelijke definities rond te krijgen en om te zetten in wetgeving. Wetgeving met als doel een eind te maken aan diverse juridische en fiscale constructies waarin arbeidsrelaties in de vorm van ‘zelfstandigheid’ gegoten worden in plaats van de klassieke werkgever/werknemer-verhouding. Want -aldus de overheid- er is een enorme wildgroei ontstaan aan ‘schijnzelfstandigen’ en dat is niet goed.
Langzaamaan wordt steeds zichtbaarder waar de regering aan denkt voor het maken van onderscheid tussen werknemers en ‘echte’ ondernemers/zelfstandigen. Naast de heilige driepoot (arbeid, beloning en gezag) waarop dat onderscheid traditioneel wordt beoordeeld wordt nu vooral de derde poot (gezag) verder uitgewerkt.
Eerste punt: worden er instructies gegeven en wordt er toezicht gehouden op het werk (materieel gezag)?
Tweede punt: is het werk organisatorisch “ingebed” in de organisatie van de werkgevende (formeel gezag)? Oftewel betreffen de activiteiten een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsactiviteiten (corebusiness) en zijn er werknemers (e/o uitzendkrachten) die precies hetzelfde werk doen?
Derde punt: is er sprake van echt zelfstandig ondernemerschap binnen een arbeidsrelatie? Investeert de zzp’er in eigen bedrijfsmiddelen, werkt de zzp’er met eigen gereedschappen en hulpmiddelen, gebruikt eigen materialen, draagt de zzp’er eigen bedrijfskleding? Neemt de zzp’er zelf financiële risico’s?
Een ander aandachtspunt wordt het (uur-)tarief dat ze zzp’er vraagt (en vooral: krijgt): dat moet (zo zijn de gedachten nu) tenminste € 30 a € 35 (ex. btw) zijn. Ik hoor overigens overal dat het uiteindelijk (tegen de) € 40/uur gaat worden.
Hoe dit behoorlijk ingewikkelde gebeuren in de praktijk gecontroleerd gaat worden wordt ook steeds duidelijker: via een online checklist die de opdrachtgever vooraf door moet lopen en die aan het einde uitsluitsel geeft wat de juridische en fiscale arbeidsverhouding is: werknemer of zelfstandige? Een opdrachtgever die die checklist niet gebruikt loopt het grote risico dat achteraf een ‘zelfstandige’ alsnog tot werknemer wordt omgevormd, met nogal grote financiële gevolgen (alsnog loonbelasting en premies werknemersverzekeringen en pensioen afdragen, ontslagrecht e.d.). Plus boetes en rente. Het plan is nu dat de wet in 2023 wordt gemaakt, begin 2024 naar het parlement gaat en vanaf 2025 wordt ingevoerd.
Ben je opdrachtgever (werkgever): bereid je voor op de ze verandering(en): neem je (al dan niet digitale) Rolodexje eens door en onderneem alvast actie. Ben je zzp’er: dit kan je hele verdienmodel onderuit halen, dus ga bedenken wat te doen. Laat je niet verrassen eind 2024/begin 2025!
Dit zat er natuurlijk al lang aan te komen, nu zijn de eerste tekenen aan de horizon te zien.