Er is sinds kort een nieuwe app van de Belastingdienst: de app Toeslagen. Via die app kan iedereen die met de Toeslagen te maken heeft zijn/haar info opvragen, die info controleren en (helaas: sommige) zaken in de stand van de aanvraag aanpassen.
Ja, helaas sommige en dus (nog) niet alle. Waarom dan niet gelijk alle snap ik niet, als je het doet, doe het dan goed zou ik denken. Maar het zij zo, doe er -als nodig- je voordeel mee. Gewoon ouderwets via ‘MijnToeslagen’ kan het overigens ook nog gewoon.
In dit land hebben we veel belastingregels. Erg veel. Zelfs heel erg veel. Dan is het dus de vraag: zijn die nou echt allemaal nodig? Voegen ze iets toe? Maken ze het leven beter? Makkelijker? De regering is de laatste tijd bezig al die regels tegen het licht te houden, juist om deze vragen van een antwoord te voorzien. Afgelopen week kwamen er twee van die regels in de belangstelling en wat blijkt? Ze voegen nauwelijks iets toe, sterker nog: ze zitten vaak ook nog in de weg.
De eerste set regels gaat over de fiscale aftrek van giften: die stimuleren het geven van giften aan goede doelen, maar leiden nauwelijks tot extra giften. Oftewel: de mensen die geld geven doen dat in verreweg de meeste gevallen toch wel, ook zonder fiscaal voordeel. En (vind ik) zo hoort dat ook: je geeft geld omdat je dat nuttig vindt, daar hoef je niet ook nog eens fiscaal voor gesubsidieerd te worden door andere belastingbetalers. De tweede set regels is de Landbouwvrijstelling: ook al niet doelmatig. Vorige week bleek ook de fiscale aftrek van het gebruik van Openbaar Vervoer door werknemers voor woon-werkverkeer nauwelijks een effect te hebben en alleen gebruikt te worden door ‘de happy few’. Als er een nieuwe regering komt: werk aan de winkel!
De vooruitgang houden we niet tegen, toch? En die vooruitgang lijkt voorlopig vooral te bestaan uit AI, kunstmatige intelligentie dus in gewoon NL. Waar je ook rondkijkt: het gaat over AI. Ook bij de Belastingdienst zijn ze er druk mee bezig en dat gaat (citaat) ‘vergaande impact‘ hebben. ‘Geautomatiseerde besluitvorming’, ook een mooie term in het artikel – zoiets als jaren geleden al bekend stond als ‘computer says no‘!?
In het gelinkte artikel wordt beschreven wat de landsadvocaat er allemaal van vindt en die kijkt voornamelijk naar de risicoselectie: welke aangiften – of breder: belastingplichtigen – moeten uit de stapel gehaald worden en beter bekeken? Want het rekensommetje is natuurlijk niet zo moeilijk. De Belastingdienst heeft ongeveer 20.000 medewerkers, waarvan er (schat ik zo maar eens in) een derde bezig is met management, communicatie, HR, automatisering e.d. en nog eens de nodige duizenden die al het betalingsverkeer regelen (uitstelvragen, achterstanden, Corona-uitstel en ander gedoe), houden we dus zo ’n 10.000 ambtenaren over die moeten controleren of ingediende aangiften (kunnen) kloppen en iedereen die aangifte moet doen dat ook doet.
Kijken we alleen al naar de Inkomstenbelasting dan moeten ruim 7 miljoen particulieren en een kleine 2 miljoen ondernemers aangifte doen, zo ’n 9 miljoen aangiften dus. Kijken we ook eens naar de Omzetbelasting (Btw, ook goed), dat zullen er dus ook een (wat kleinere) 2 miljoen zijn, per kwartaal meestal en dus zo ’n 6 miljoen per jaar. Dan hebben we ook nog de Vennootschapsbelasting, schenk- en erfbelasting, accijnzen en ga zo maar door (als je wilt doorgaan, dat kan hier). Heel voorzichtig gokje: per jaar zo ’n 17,5 miljoen aangiften? Te controleren door zo ’n 10.000 belastingambtenaren, dus gemiddeld zo ’n 1.750 per ambtelijke neus per jaar. Dat kan niet zonder hulp: welke aangiften controleer je goed, welke een beetje en welke niet? Ook de regering is er druk mee bezig. Bij mij blijft bij dit soort kwesties altijd een oude film door het hoofd spoken, die met HAL 9000 erin.
Het is (ook tot mijn persoonlijke ongenoegen) de laatste decennia steeds verder opgerukt: de overheid die door middel van belastingheffing ons gedrag probeert te beïnvloeden. Gebruiken we teveel gas? Belastingheffing omhoog. Moeten we aan de zonnepanelen? Belastingheffing omlaag. Het aantal voorbeelden van dit soort (mag ik dat zeggen?) bemoeizucht is inmiddels enorm. Het bijzondere is dan ook weer dat die pogingen tot beïnvloeding elkaar ook nogal eens tegenwerken.
Afgelopen week schreef ook TaxLive er een kritisch artikel over. En afgelopen week kwamen er ook een paar grappige feiten bovendrijven over de ‘Suikertaks’. Want we gebruiken (vindt de overheid) teveel suiker, dus dan maken we de suiker duurder door er meer belasting over te heffen. Toch? Met als gevolg dat Coca Cola Zero Sugar duurder werd! Nota bene Coca Cola Zero Sugar! Want dat viel nou eenmaal onder de in die wet opgeschreven definitie. Maar de industrie en handel is niet ook niet voor een gat te vangen natuurlijk. Het vanouds bekende ‘Appelsientje’ bevat sinds kort een minuscuul beetje melk, want dan is die suikertaks niet van toepassing. Simpel toch?
Banken (maar ook verzekeraars, accountants, belastingadviseurs e.d.) vallen onder de WWFT (Wet ter voorkoming van Witwassen en de Financiering van Terrorisme). Al die ‘poortwachters’ (zoals wij in die wet heten) moeten bij iedere klant onderzoek doen naar de risico ’s die er mogelijk bij die klant (kunnen) zijn. De laatste tijd is er daar nogal wat tumult over (kijk onder andere het Tv-programma ‘Radar’ van een paar weken geleden maar eens terug) omdat er in die onderzoeken teveel naar ‘ongebruikelijk’ gedrag wordt gekeken en dat begrip is zo ruim dat het vangnet dan wel heel erg kleine gaten heeft waarin veel te veel vis wordt gevangen.
Het werken met (dus ontvangen van) contant geld wordt als een risico-factor beschouwd, want dat geld zou wel eens zwart geld kunnen zijn. Bij winkels, horeca en dergelijke is contant geld natuurlijk redelijk normaal. Gemiddeld (aldus het CBS) wordt zo ’n 15%/20% van alle betalingen met (deels) contant geld gedaan in Nederland. Dus met een bedrijf met ruim meer dan 20% contante ontvangsten zou er wel eens iets mis kunnen zijn en dan is onderzoek geboden, zelfs wettelijk verplicht. Dat onderzoek begint ermee dat aan de betreffende ondernemer wordt gevraagd uit te leggen waarom er daar (ruim) meer dan gemiddeld met contant geld betaald wordt. Bij onvoldoende verklaring: relatie beëindigen en melden bij het FIU. Banken hebben in het verleden stevige boetes gekregen omdat de overheid vond dat ze te weinig monitoring en onderzoek deden en dus zitten banken er bovenop, er werken daar tegenwoordig zo ’n 20.000 medewerkers die alleen daarmee bezig zijn! Bovenop, te bovenop! Oftewel: het is allemaal weer eens veel te ver doorgeschoten en er is dus ‘ruimte voor verbeteringen‘.
Jaja, 1 op de 11 (dus 9%). Althans, volgens een enquête (n = ongeveer 400) van boekhouder.nl. Nou ja, 1 op de 11; volgens dat onderzoek weet ook 12% dat niet zeker (bijzonder, dat niet zeker weten). Even rekenen (ik kan het ook niet helpen): volgens het CBS waren er in 2022 zo ’n 1.210.000 zzp ‘ers, dus dan hebben we het over zo ’n 109.000 ondernemers die (wel eens) fraudeerden en zo ’n 145.000 die dat niet zeker weten.
Even verder rekenen. Volgens datzelfde CBS was het gemiddelde inkomen van ondernemers in 2022 ongeveer € 47.000 (2023), modaal was dat ongeveer € 37.000. Stel: die fraude betreft ongeveer 10% van de winst, dan is er dus bij de modale zzp ‘ers zo ’n 4 miljard buiten de boeken gehouden en met dat modale inkomen betekent dat ongeveer 1,5 miljard gemiste Inkomstenbelasting. En Bijdrage ZvW natuurlijk ook (ongeveer 82 miljoen) en waarschijnlijk dan ook Btw (ongeveer 850 miljoen). Zozo! Tel ik die ‘niet-zeker-weters’ voor de helft mee dan is dat dus bijna maal 2. En is die 10% te laag en neem ik 20% dan wordt het maal 4. We hebben het hier wel eens over bananenrepublieken in bijvoorbeeld Zuid Europa, maar….. Gelukkig zoekt de Belastingdienst naarstig naar manieren om dit onrecht met wortel en tak uit te roeien, zoals automatische selectie. Big Brother is watching you.
Al jaren wil ‘Den Haag’ ondernemers een wettelijk verplichte verzekering tegen Arbeidsongeschiktheid (AOV) opleggen. Zo ’n wet hadden we ooit (de WAZ), maar die is wegens totale onwerkbaarheid in 2004 maar weer afgeschaft, maar ze blijven het toch proberen. Voor zo ’n regeling zijn ook wel wat goede redenen op zich (onverzekerde ondernemers krijgen nu immers niks en vallen eventueel terug in de bijstand – door ons allen betaald), maar de andere kant is wel dat zo ’n regeling al snel verzand in logge ambtelijke bureaucratie.
Desalniettemin: tenzij de nieuwe regering de koers drastisch verlegd (wat natuurlijk altijd kan) gaat zo ’n van overheidswege opgelegde en dus verplichte verzekering er komen. Ik zag dat er een webinar over de plannen is en ik zou die bekijken als ik jullie was, een slimme meid is immers op haar toekomst voorbereid. Het gaat ook om behoorlijke bedragen qua premie.
Er wordt heel wat digitaal gecommuniceerd tegenwoordig, ook met de Belastingdienst. Om dat allemaal enigszins te kunnen reguleren heeft de Belastingdienst een noemenswaard aantal ‘portalen’ in het leven geroepen om al die digitale communicatie (goed) te laten verlopen. Zie de Belastingdienst in deze als een middeleeuwse stad met verschillende stadspoorten en het is een stad met heel veel stadspoorten. Met een navenant aantal poortwachters natuurlijk, dat ook – stel je voor dat iedereen zo maar overal binnen kan wandelen. Toch?
Inmiddels zijn het zoveel poorten geworden dat bezoekers niet meer goed weten via welke poort ze het beste naar binnen kunnen en daarom heeft de Belastingdienst kort geleden een routekaart gemaakt en gepubliceerd. Amaï. Dat is meer poort dan stadsmuur. Maar in ieder geval weet je nu de weg….. Nu die routekaart nog vinden natuurlijk, Google it ;-). En dan te bedenken dat er ook nog een paar geheime poorten zijn.
Mensen zijn (over het algemeen) best slim. Toch? Bijvoorbeeld als het gaat om het betalen van belasting. Sinds de muren van Jericho Box3 zijn ingestort tiert de fiscale creativiteit weer welig. In de toekomstige oplossing wet, maar ook in hoe de Belastingdienst nu voorlopig de te betalen belasting over vermogen uitrekent, speelt het soort vermogen een grote rol. Spaargeld wordt laag belast (op ongeveer 1%) en aandelenbezit hoog net als verhuurde 2e huizen (beide op ongeveer 6%). Het vermogen dat gebruikt wordt voor die berekeningen is het vermogen van 01 januari.
Mensen zijn dus vaak best slim en die gaan (laten) nadenken, en rekenen. Dus als ik mijn aandelen op 25 december verkoop, dat geld op een spaarrekening zet om dat geld vervolgens op 10 januari weer om te zetten in aandelen bespaart me dat dus zo ’n 5% belastinggrondslag?! Dat klopt ja. Wat scheelt dat dan? Stel: het gaat om € 100.000, dan hebben we het dus over € 100.000 maal 5% = € 5.000 maal 36% belastingheffing = ongeveer € 1.800, bij een miljoen is dat dan dus ongeveer € 18.000 belasting. Kijk, daar hebbie wat aan….. Ander trucje: geld lenen (in Box3 aftrekbaar op zo ’n 3%) en op een spaarrekening zetten (belast op 1%). En zo zijn er nog wel wat meer creatieve gedachten gesproten in vele breinen..
In Den Haag zijn ze hier inmiddels ook achter en ze hebben er iets op bedacht: peildatumarbitrage. Als je dit soort dingen doet met (voornamelijk) de bedoeling om belasting te ontwijken (zoiets heet fraus legis) dan gaat deze slimme fiscale vlieger niet op. Welke waarde de Belastingdienst dan neemt is nog een interessant aandachtspuntje, net als het antwoord op de vraag hoe dat zit met mensen die min of meer regelmatig aandelen aan- en verkopen. Ik zie weer vele rechtszaken aankomen. En oh ja, toch bezig met Box 3: dit is er ook nog. Je zult maar een fiscale partner zijn.
In de (toch al zo volhangende) subsidieboom is weer een nieuwe tak geënt: SLIM. SLIM subsidieert ‘een leerrijke werkomgeving’. De managementtaal in deze subsidieregeling is weer van een hoog gehalte, maar kort samengevat (en voor zover ik het begrijp dan natuurlijk) wil de overheid via SLIM het bedrijfsleven stimuleren om niet te blijven hangen in oude gebruiken, maar op zoek te gaan naar nieuwe manieren van werken.
Mooi toch? Het eerste wat je dan wel moet leren is hoe je die subsidie moet aanvragen en daar heeft de overheid een ‘menukaart‘ (hoe verzin je het) voor ontwikkelt. Ik zou zeggen: tast toe.
