Het zat al een tijdje in de pijplijn: de nieuwe ideeën plannen voor het regelen van zelfstandig ondernemerschap. Want zeker: daar is de afgelopen jaren, beter is decennia, het een en ander in veranderd en niet allemaal ten goede. Het woord ‘schijnzelfstandige’ bestaat al een tijdje en dat is ook niet voor niets, er bestaat een redelijke inflatie van het begrip ‘ondernemer’ met begin dit jaar al ruim 2,3 miljoen ondernemers (dat waren er een jaar eerder nog net geen 2,2 miljoen). Maar zijn dat allemaal echte ondernemers? Minister van Gennip heeft afgelopen week de ideeën, plannen voor de oplossing van dit ‘probleem’ openbaar gemaakt.
Deze hele discussie loopt dus al decennia. De oudjes onder ons kennen vast nog de ‘zelfstandigheidsverklaring’, die was niet goed (genoeg) dus kwam de wet DBA (vanaf 2016). Die werkte ook niet en werd dus niet gehandhaafd, sindsdien bestaat er feitelijk een wettelijk vacuüm: zoek het maar uit. Voor de duidelijkheid: de ideeën/plannen gaan niet over ondernemers die een winkel runnen, of een café, of een timmerwerkplaats. Ze gaan voornamelijk over ondernemers die diensten verlenen aan andere ondernemers of instellingen. Is een glazenwasser die iedere maand tig gebouwen van tig eigenaren langsgaat een zelfstandig ondernemer? Of een leraar die op 10 scholen en instellingen lesgeeft? Ook als die op 1 school lesgeeft? Of een verpleegster die bij tig cliënten langsgaat in opdracht van tig zorginstellingen? De maaltijdbezorger? Kern van deze hele discussie is natuurlijk dat de overheid onderscheid wil tussen ‘echte’ zelfstandigen en werknemers. Werknemers met plichten, maar vooral ook: rechten. Zelfstandigen met (wel steeds kleiner wordende) fiscale voordelen.
Basis van het nieuwe plan is de beoordeling of iemand ‘ingebed’ is bij de opdrachtgever, zo ja dan is het (meestal) een werknemer en zo niet: ondernemer. Aan dat principe zit een stevige haak omdat dan niet meer naar de ondernemer wordt gekeken, maar alleen naar die ene klus die die ondernemer doet. Dan is de leraar van die 10 scholen per school daar al snel werknemer natuurlijk. Per school, en dus bij alle 10 de scholen. Wat wil die leraar zelf is niet van belang en hoe de scholen het zien ook niet.
Kortom: dit gaat – denk ik – de oplossing ook niet worden. De organisaties van zelfstandig ondernemers zijn dan ook niet blij met deze plannen.