Afgelopen week was het weer hoedjesdag begrotingsdag in Den Haag: de presentatie van de plannen van de regering voor 2024. Dat plan heet nog steeds miljoenennota, maar al sinds vele decennia gaat het natuurlijk over miljarden en dat scheelt toch 3 nulletjes. Iedereen (neem ik aan) heeft natuurlijk allang gezien wat het plan 2024 opbrengt en gaat kosten, dus dat ga ik hier niet allemaal meer uitleggen. Een mooi plaatje van de categorieën inkomsten en uitgaven staat onder andere hier.
Conclusie alvast: het wordt er in 2024 allemaal niet goedkoper op….
Ik ga eens rekenen. Totale verwachte inkomsten dus bijna € 403 miljard en totale uitgaven bijna € 434 miljard. Tekort dus bijna € 31 miljard (ik begreep dat ze dat in Den Haag een ‘sluitende begroting’ noemen). Waar het geld voor dat tekort vandaan komt? Dat gaan ze lenen en dus later (met rente) ook weer terugbetalen….
Het zijn enorme bedragen die voor iemand met een min of meer normaal inkomen niet te bevatten zijn, maar daar is een trucje voor: amortiseren (in de betekenis van: kleiner maken). Volgens het CBS wonen er in 2024 in ons land ongeveer 18 miljoen mensen, delen we die bedragen dus eens door 18 miljoen. Per Nederlander betekent dat dan gemiddeld bijna € 22.400 aan inkomsten, ruim € 24.100 aan uitgaven en dus ruim € 1.700 tekort.
Ik begreep ook dat de Tweede Kamer voor zo ’n € 4 miljard (dus ruim € 200 per Nederlandse neus) aan veranderingen in de begroting wil gaan aanbrengen en dat is dus nog geen 1% van de totale begroting, maar blijkbaar zijn ze er daar erg trots op (doet me toch erg denken aan de olifant en de muis, samen op de brug). Die 4 miljard zijn blijkbaar grotendeels extra uitgaven, dus moet er ook voor € 4 miljard extra inkomsten worden gezorgd en je mag 3x 1x raden wie dat moet gaan betalen: de rijken, de rokers en drinkers, de ondernemers en de banken. Hier vind je de nieuwe belastingtarieven Inkomstenbelasting voor 2024. De extra bankenbelasting betekende overigens gelijk een koersdaling van de bankenaandelen.
Nog een paar interessante details tot slot.
De grootste inkomstenbron van de overheid wordt in 2024 de Inkomstenbelasting met een kleine € 91 miljard direct gevolgd door de Btw met een kleine € 80 miljard. Per Nederlandse neus is dat gemiddeld ruim € 5.000, resp. een kleine € 4.500. Zit je in een huishouden van 4? Dat dan dus maal 4.
De grootste uitgavenpost worden de zorgkosten met ruim € 111 miljard, maar daar moeten we dan de inkomsten (de zorgpremies, € 56 miljard) natuurlijk wel van aftrekken, blijft over ongeveer € 55 miljard, bijna € 3.100 per gemiddelde Nederlander dus.
De Nederlandse economie gaat naar verwachting met zo ’n 1,5% groeien in 2024 tot ongeveer € 1.044 miljard, waarvan de overheid dus € 403 miljard aan belastingen en premies incasseert (dus een kleine 39%). Is dat veel, die 1,5%? Tja.