Mijn rug hield me helaas ruim een week tegen, maar vanaf morgen is het dan eindelijk zo ver: zomervakantie. Jullie weten het: ik ben op maandag 28 augustus weer terug, helemaal uitgerust (hoop ik) en klaar voor de sprint tot aan de kerstdagen.
Is er iets: zet het op de mail! Een antwoordapparaat heb ik niet en op vakantie neem ik trouwens de telefoon ook niet op, de mail lees ik (af en toe) wel.
Sinds ChatGPT publiek is gegaan zien we (bijna) iedere dag wel goed en slecht nieuws over de nieuwste ontwikkelingen in de kunstmatige intelligentie. Ook in mijn vak wordt er druk over nagedacht en gediscussieerd: kunnen/moeten we er iets mee, en zo ja: wat dan? Feitelijk worden AI-technieken overigens al langer in mijn vakgebied gebruikt (je zou het dashboard van mijn aangifteprogramma eens moeten zien…).
Nieuw is wel dat er nu programma’s beschikbaar gaan komen voor een veel bredere doelgroep. De eerste is de ‘GekkoBot‘ die claimt een belastingadviseur te zijn, of te worden. En boekhouder ook. En bedrijfsadviseur en -econoom. Is of wordt dat wat? Wie weet. Vooralsnog wil het allemaal nog niet goed (genoeg) werken; ik heb het in ChatGPT eens een paar keer geprobeerd: casus omschrijven en om advies vragen. Resultaat: mooi opgeschreven adviezen, maar wel fout of incompleet. Voorlopig dus blijkbaar nog even niet, dat AI belastingadvies.
Wat me dan weer brengt op de geheel andere kant van dit fenomeen. Leuk toch?
Sinds 01 juli 2022 geldt de nieuwe pensioenwet (WTP). Voor ondernemers is sinds 01 januari 2023 de mogelijkheid om via de FOR geld te reserveren voor een oudedagsvoorziening afgeschaft; aftrekbaar zijn dus vanaf dat moment alleen werkelijk afgestorte premies tot een (inkomensafhankelijk) maximum.
De WTP geeft echter wel (veel!) ruimere fiscale aftrekmogelijkheden voor premies voor oudedagsvoorzieningen, het enige nadeel is dat die premies dan wel IN (!) het fiscale jaar afgestort moeten worden en juist daarvoor was die FOR handig, daarmee konden we achteraf precies het optimale aftrekbedrag bepalen. Maar goed, het is niet anders. Na de zomervakantie ga ik me eens goed verdiepen in deze materie, want het is nogal complex. Gelukkig hebben we nog even de tijd: tot eind 2023.
We zitten nu met z’n allen (nou ja, allen – een ruime 2 miljoen Nederlanders) al zo ’n 1,5 jaar in de kermiscarrousel die de Box 3-belasting inmiddels is geworden. Eind 2021 kwam de Hoge Raad met zijn inmiddels befaamde uitspraak (het ‘kerstarrest’) en sindsdien is het bal. De regering deed er tot medio 2022 over een een tijdelijk verbandje te leggen (het ‘rechtsherstel’) met een aangepaste berekening van de te betalen Box 3-belasting, deels ook met terugwerkende kracht. Ondertussen loopt het storm bij de belastingdiensten en rechtbanken die inmiddels via een ‘luctor et emergo-beleid’ krampachtig proberen boven de stapels dossiers uit te blijven kijken.
Nog even kort samengevat.
Tot en met december 2021 gold de bestaande wet (die wet is er overigens formeel nog steeds): na aftrek van een vrijstelling een vast percentage belastingheffing over de waarde van het bezit in Box 3. Vanaf het rechtsherstel is er sinds medio 2022 dus een gestaffelde belastingberekening met verschillende heffingspercentages per categorie bezit en schuld. Uit die twee berekeningen mag de belastingplichtige dan de voor hem/haar gunstigste kiezen en laten toepassen (met als gevolg soms bizarre verschillen overigens).
Maar de trein rijdt gewoon door en belastingplichtigen blijven massaal in bezwaar gaan tegen die aanpak omdat ze vinden dat ook die aanpak geen recht doet aan hun situatie en zij worden inmiddels vaak gesteund door rechters die vinden dat er belast moet worden op het werkelijk behaalde rendement in plaats van de waarde van het bezit. De hoogste rechter (de Hoge Raad dus) moet daar nog een uitspraak over doen, dus tot dan blijft onduidelijk wat het definitief gaat worden. Maar inmiddels is er dus ook een derde berekeningswijze ontstaan (het heffen over het werkelijke rendement), die alleen (nog) niet door de Belastingdienst wordt toegepast.
Alle bezwaren zijn door de Belastingdienst inmiddels gebundeld in vier ‘massaal bezwaar procedures’.
Wat ik in januari 2022 hier al schreef: en het bleef nog lang onrustig in het fiscale land.
Al decennia probeert de overheid de scheidslijn tussen ‘echte’ ondernemers en ‘schijnzelfstandigen’ scherp(er) te krijgen. Naar de mening van de overheid behoren die ‘schijnzelfstandigen’ te worden gepromoveerd tot ‘werknemer’ en daarmee (bijna) volledig gereguleerd met CAO’ s, salarisschalen, pensioen, ziektewet, ontslagbescherming en heel veel andere zaken).
De minister van Sociale Zaken schreef er afgelopen week maar weer eens een heel verhaal over aan de 2e Kamer. Conclusie: ingewikkeld. Andere conclusie: een grijs gebied zal er altijd blijven. Nog een andere conclusie: waar gehakt wordt, vallen spaanders. Gezocht wordt (al decennia lang dus) naar ‘een holistische benadering’. Nah ja: de boer (zijnde de ondernemer), hij ploegde voort…..
Het ministerie van Financiën heeft een behoorlijk diepgravend onderzoek gedaan (of beter: laten doen) naar het functioneren van haar eigen fiscale regelingen en het resultaat van dat onderzoek is nogal deprimerend: van de 116 regelingen dragen er 11 bij aan een efficiënte realisatie van het doel van die regeling. Dus 11 van de 116, net geen 9,5%! Nogal wat regelingen zijn achterhaald, het is onduidelijk wat er eigenlijk mee wordt beoogd en/of wat ermee wordt beoogd wordt niet bereikt of ze zijn zo ingewikkeld (geworden) dat de belastingbetaler erg veel hulp nodig heeft om ze te laten werken.
Een kort overzicht van de onderzochte regelingen vind je hier (pdf). Als je dat lijstje bekijkt zie je dat alleen regelingen voor de Inkomsten- en Vennootschapsbelasting plus een hele rij fiscale rariteiten zijn bekeken.
Als we toch bezig zijn, doe zo ’n onderzoek dan ook een voor de Btw, zou ik denken… Oeps, zo ’n (deel-)onderzoek was er al: de slechte werking en het slechte effect van het 9% Btw-tarief. Hier iemand met een mening daarover.
Terug naar het onderzoek: grappig is dat de enige regelingen die zich op 5 goede (groene) beoordelingen kunnen verheugen de ‘stadsverwarmingsregeling’ en de ‘vrijstelling zeeschepen’ zijn (wie kent ze niet?). Opvallend ook: de regelingen voor eigen woningbezit en hypotheekrenteaftrek komen er niet echt goed uit.
In totaal gaan de onderzochte regelingen over bijna 150 miljard aan jaarlijkse belastinginkomsten, of anders opgeschreven: (meestal) gemiste belastinginkomsten. Zonder al deze regelingen zou de Belastingdienst dus zo ’n 150 miljard meer aan jaarlijkse belastinginkomsten ontvangen, we hebben het hier dus bepaald niet over ‘peanuts’.
Maar het kan nog erger: de Belastingdienst ziet ‘risico ‘s’ in de inning van zo’n 100 miljard belastinggeld: het innen zou wel eens niet goed (genoeg) kunnen gaan en het toezicht kan tekortschieten. Gevolg hiervan: de burger betaalt mogelijk zo ’n 100 miljard (jaarlijks!) te weinig!
Ooit, in den beginne, werd de uitvoering van de toen nieuw bedachte ‘Toeslagen’ ondergebracht bij de Belastingdienst omdat die – toen nog wel – bekend stond als degelijk, betrouwbaar, effectief en efficiënt. Op zich was dat toen toch ook al een wat rare keus: de cultuur van de Belastingdienst is toch vooral het innen van geld en niet het uitbetalen van geld. Was het UWV geen betere uitvoerder, vonden velen toen. En wat die velen toen al dachten kwam uit: het ging niet goed. Wat overigens zeker niet alleen aan de Belastingdienst te wijten was, het constant veranderen van de regels door de politiek maakte er ook een zooitje van.
Sinds 01 januari 2021 is de dienst ‘Toeslagen’ geen onderdeel meer van de Belastingdienst, maar een zelfstandig onderdeel (dienst) van het Ministerie van Financiën. Om dat duidelijk te maken worden er langzaamaan veranderingen doorgevoerd in allerlei zaken, zoals ook de huisstijl van ‘de Toeslagen’. Wie alvast een kijkje wil nemen, dat kan hier. Niet schrikken dus, alles gaat volgens (een) plan.
Wat mij dan weer opvalt is dat deze (inmiddels gestruikelde) regering werkt(e) aan plannen om alle Toeslagen af te schaffen. Dus….. waarom deze hele operatie?
Ken je die term: “ongebruikelijke transactie”? Nee? Dan wordt het hoog tijd. Het is zoiets als geld betalen aan iemand (e/o iets) dat anders gaat (of beter: lijkt te gaan) dan zoals de meesten onder ons dat doen. Stortingen, betalingen e/o opnames die ‘vallen buiten het gebruikelijke patroon op die bankrekening’ en daardoor (wellicht) een aanwijzing kunnen zijn voor het witwassen van geld e/o het financieren van terrorisme (ja, toe maar). Oftewel de Wet WWFT.
Voorbeeldje? Iemand die € 5.000 van zijn bankrekening contant opneemt.
Wie dit tot in detail wil weten: hier (doorklikken op ‘voorbeelden….’ laatste regel) vind je een uitgebreide lijst (pdf) van wat onze overheid vindt dat onder ongebruikelijke transacties valt. Kijk vooral ook naar deel ‘J’, dan weet je ook waar ik op moet letten. Zien we dus iets ‘ongebruikelijks’ dan moeten wij dat rapporteren aan het FIU.
Dat rapporteren is vorig jaar weer stevig gedaan lezen we hier: bijna 2 miljoen keer. Zo! Verreweg de meeste meldingen komen overigens van banken (weet je dat ook weer).
Opvallend ook: van die (toch bijna) 2 miljoen meldingen bleken er een kleine 92.000 werkelijk verdacht, een kleine 5% dus. Al dat werk…. voor zo weinig resultaat.
Afgelopen week viel er weer een interessante en vooral belangwekkende rechterlijke uitspraak over de Box 3-belasting op onze deurmat. Heel kort samengevat: het door de regering bedachte ‘wettelijk rechtsherstel’ is (nog steeds) onvoldoende. Op zich komt die uitspraak zelf niet echt als een verrassing (er liggen al meer uitspraken met ongeveer dezelfde strekking), bijzonder is wel dat de rechter hier zelf is gaan rekenen en een doorwrochte nieuwe aanslag heeft opgelegd.
Of althans: de Belastingdienst heeft opgedragen deze nieuwe aanslag zo op te leggen. Waar de Belastingdienst dan om diverse redenen weer niet blij mee is, vooral omdat dit soort aanslagen natuurlijk niet door ‘het systeem’ kunnen worden opgelegd; dat moet echt met een mens en een ouderwetse tekstverwerker, misschien zelfs wel met een typemachine (ja, die hebben ze daar nog!).
Overigens zien we dus ook in deze uitspraak weer het inmiddels bekende rechterlijke recept: belasten op basis van het werkelijke rendement en niets anders.
Vanaf 2030 moet automobiel Nederland gaan ‘rekeningrijden’, betalen per gereden kilometer dus en dat is heel anders dan hoe het nu gaat natuurlijk (hoewel …..). De onderlinge gedachte van dat plan is: wie rijdt, betaalt en dus ook: wie niet rijdt, betaalt niet.
Maar dit is NL en dus worden er tegelijk ook weer allerlei andere doelen bijgehaald, uitzonderingen bedacht en dan wordt het dus ingewikkeld, in ieder geval ingewikkelder dan x cent/kilometer. Voorlopige berekeningen laten inmiddels zien dat de kilometerprijs voorlopig op zo ’n 7 a 8 cent per kilometer gaat uitkomen. In het (oorspronkelijke) idee vervalt dan aan de andere kant de accijns op brandstof, de houderschapsbelasting (a.k.a. wegenbelasting) en de BPM.
Probleempje is er wel: dit alles moet wel (ongeveer) ‘budgetneutraal’ zijn voor de overheid: het mag dus geen belastinginkomsten kosten en het is lastig te voorspellen of het rijgedrag van ons allen door die nieuwe regels gaat veranderen en zo ja: welke kant op. De slimmigheid van de Nederlander kan inderdaad niet onderschat worden…..